Het is zomer, snikheet in Europa en veel pelgrims zijn op stap. Ondanks de komkommertijd voor nieuws zijn er toch veel interessante berichten in deze Ultreia. Zoals de aankondiging van een kandidaat nieuwe voorzitter van ons genootschap. Of het bericht over Fons Boink, een zeer bijzondere vrijwilliger. En dan hebben we nog de nieuwe Credencial zoals recent gepubliceerd door het Pelgrimsbureau.
In november loopt mijn eerste termijn als bestuurslid af en dan moet je nadenken of je beschikbaar wilt zijn voor een volgende termijn van drie jaar. Dat is geen moeilijke afweging. Je bent als lid van ons genootschap onderdeel van een gemeenschap van mensen die allemaal een bepaalde bijzondere ervaring met elkaar delen, namelijk de pelgrimstocht naar Santiago. 15.000 verschillende mensen, maar allemaal delen ze die bijzondere ervaring. Dat schept een band en dat is merkbaar wanneer je bestuurslid mag zijn. Je ontmoet veel leden en vrijwilligers en dat is meestal een positieve en hoopgevende ervaring. Hoopgevend omdat het mooi is dat in onze naar egoïsme neigende individualistische wereld er nog zaken zijn die ons samenbrengen en binden.
Leden hebben deel aan deze gemeenschap op verschillende manieren. Of je nu de Ultreia of Jacobsstaf leest, of dat je maandelijks een Café St. Jacques bezoekt of andere bijeenkomsten van ons genootschap. Het zijn altijd positieve ervaringen vanwege die gemeenschappelijkheid. Ik nodig iedereen graag uit voor de bijeenkomsten, georganiseerd door enthousiaste vrijwilligers.
Ik wens iedereen een mooie laatste zomermaand toe!
Gabriël van de Luitgaarden
Toen Peter Hesseling in november 2023 had aangegeven zijn functie van voorzitter eind 2024 te willen overdragen, is een Commissie Werving & Selectie aan de slag gegaan om een goede vervanger te vinden. De commissieleden waren Liesbeth Oosterhagen namens de regio’s en werkgroepen, Cees Verhage en Nico Grimberg namens de leden en Gabriël van de Luitgaarden en Edwin van Gerwen namens het bestuur.
Er zijn in het voorjaar advertenties geplaatst in de Ultreia, de Jacobsstaf en in de nieuwsbrieven van de diverse regio’s. In totaal hebben vijf leden hun interesse kenbaar gemaakt en de uitgebreide profielbeschrijving ontvangen. Daarvan hebben er twee daadwerkelijk gesolliciteerd. Na interviewrondes in juni en juli heeft de W&S commissie Piet van Adrichem unaniem voorgedragen aan het bestuur als beoogd nieuwe voorzitter van ons genootschap.
Met daarbij de kanttekening dat ze zich realiseren dat deze voordracht niet bijdraagt aan een betere man-vrouw-verhouding binnen het bestuur (twee vrouwen en zeven mannen). De commissie adviseert om bij eerstvolgende vacature(s) hier expliciet aandacht voor te hebben.
Het bestuur heeft deze voordracht inclusief het aanvullende advies van de commissie overgenomen. Dat betekent dat in de komende najaarsbijeenkomst in november Piet van Adrichem door het bestuur aan de Algemene Ledenvergadering zal worden voorgedragen als nieuw bestuurslid en voorzitter voor de komende drie jaar. Piet zal de komende maanden door Peter Hesseling worden voorbereid voor de functie van voorzitter in het bestuur.
Piet van Adrichem (69 jaar) heeft met een achtergrond in het onderwijs als leraar én als schooldirecteur de nodige bestuurlijke ervaring. Hij heeft zich in de gesprekken getoond als een stevige bestuurder, een verbinder, als iemand met overzicht en volledig op zijn gemak. De verwachting is dat Piet zich ook in moeilijke situaties goed kan positioneren. De W&S commissie én het bestuur hebben er dan ook alle vertrouwen in dat Piet een goede voorzitter zal kunnen zijn voor álle leden en de diverse gremia binnen het genootschap.
Daags voor de naamdag van Jacobus hebben de medewerkers van de Ledenservice hun maandagse werkzaamheden onderbroken om stil te staan bij de viering van het 20-jarig vrijwilligersjubileum van Fons Boink. Hij heeft zich – na zijn fietstocht naar Santiago in 2003 – in 2004 bij het genootschap aangemeld als vrijwilliger bij de Ledenservice en in de loop der tijd zijn daar nog functies bijgekomen.
Als beheerder van info@santiago.nl heeft Fons honderden e-mails van leden beantwoord met nuttige informatie over het pelgrimeren, waarmee hij mensen deskundig op weg heeft geholpen. Daarnaast is hij doorgaans op maandag in het Huis van Sint Jacob te vinden om samen met zijn collega’s de aanmelding van de nieuwe leden te verwerken en de bestellingen uit de webwinkel af te handelen.
We hebben Fons leren kennen als een gedreven vrijwilliger die feitelijk alle dagen van de week, zelfs tijdens zijn vakantie, actief is voor het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.
Met een toespraak en een toepasselijke taart hebben we Fons op 22 juli jl. in het zonnetje gezet. In de hoop dat het een aanmoediging zal zijn om met enthousiasme aan het vijfde lustrum te beginnen.
Medewerkers van de Ledenservice
In de ALV van maart 2023 meldde het bestuur dat de ANBI status van de Stichting Pelgrimsvrienden van Sint Jacob was ingetrokken. Dat betekende onder meer dat giften of erfenissen/legaten niet meer vrijgesteld waren van belastingheffing en dat de vrijwilligers die als hospitalero of gastheer/gastvrouw actief waren hun reis- en verblijfkosten niet meer als gift konden aftrekken in de aangifte Inkomstenbelasting. Het bestuur heeft vervolgens de oprichting van een nieuwe stichting in gang gezet die een ANBI status moest kunnen verwerven op een manier die bestendig aansluit bij de regels van de Belastingdienst op dit gebied.
We kunnen u melden dat, na de nodige gesprekken en voorbereidingen, op 10 mei 2024 een nieuwe stichting is opgericht onder de naam Stichting Camino Cultura. En Camino Cultura heeft sinds 31 mei 2024 de ANBI status verkregen van de Belastingdienst. Een en ander betekent dat fiscaal gunstige behandeling van giften, legaten en erfenissen weer mogelijk is en dat hospitalero’s en gastheren/gastvrouwen onder voorwaarden hun reis- en verblijfkosten weer in aftrek kunnen brengen als gift in de aangifte Inkomstenbelasting. De belangrijkste voorwaarde is dat een hospitalero of gastheer/gastvrouw een vrijwilligersovereenkomst met de nieuwe stichting heeft getekend zodat er een aanwijsbare relatie is tussen vrijwilliger en stichting. Zonder vrijwilligersovereenkomst is die relatie niet aanwezig en aftrek van reis- en verblijfkosten niet mogelijk.
De komende maanden zal de stichting samen met de Werkgroepen Hospitaleren, Hospitaleren in Roncesvalles en de Huiskamer in Santiago gaan werken aan het verwerken van de af te sluiten vrijwilligersovereenkomsten. Tevens zal de nieuwe stichting een juridische fusie aangaan met de Stichting Pelgrimsvrienden van Sint Jacob. Hierdoor gaan alle bezittingen en het calamiteitenfonds van de oude stichting over naar de nieuwe. Bovendien komen aan de oude stichting toegezegde giften, legaten en erfenissen automatisch bij de nieuwe stichting terecht. De oude stichting verdwijnt door de fusie.
De Kathedraal in Santiago de Compostela heeft een nieuwe Credencial uitgegeven waarin de voorwaarden voor het verkrijgen van een Compostela zijn beschreven. Twee wijzigingen hebben tot veel discussies op de diverse FaceBook pagina’s en andere gremia geleid.
De eerste ‘wijziging’ betreft het feit dat een pelgrim die de camino aflegt op een e-bike géén Compostela kan krijgen. Dit is nieuw in die zin dat het Pelgrimsbureau zich in het verleden niet negatief over e-bikes heeft uitgelaten. Controle door het pelgrimsbureau ligt niet in de lijn der verwachtingen.
Overigens betekent dit niet dat gebruik van een e-bike of ander hulpmiddel (zoals een rolstoel) altijd is uitgesloten van het verkrijgen van een Compostela. In de nieuwe Credencial staat beschreven dat voor bijzondere gevallen (zoals bijvoorbeeld bij een handicap) vooraf contact kan worden opgenomen met het Pelgrimsbureau.
De tweede wijziging zorgde voor veel meer discussie op FaceBook en andere gremia. De nieuwe Credencial schrijft voor dat de pelgrim twee stempels per dag moet verzamelen. Dit wordt geïnterpreteerd als twee stempels per dag vanaf het punt van vertrek. Letterlijk staat er nu in de Credencial:
‘Op de Credencial moeten minimaal twee stempels per dag met de datum staan. De Credencial kan onderweg bij elke kerk, opvangcentrum, etablissement, enz. worden afgestempeld langs de route van de Camino.’
Betekent dit dat een pelgrim die vertrekt vanuit, bijvoorbeeld, Utrecht meer dan 220 stempels moet verzamelen en anders geen Compostela krijgt? En een pelgrim die vanuit Sarria vertrekt met twee stempels per dag wel een Compostela? Naar onze interpretatie zou dat onlogisch, onpraktisch, onhaalbaar en onbillijk zijn. Navraag bij het Pelgrimsbureau bevestigt echter dat dit het beleid is.
Ook onder de nieuwe regels kan een pelgrim een Compostela krijgen als minimaal 100 km te voet of 200 km per fiets is afgelegd. Twee stempels per dag op deze minimale afstanden geven derhalve recht op een Compostela. De Engelse tekst op de website van het Pelgrimsbureau beschrijft dat ook op die manier.
Samenvattend: voor het verkrijgen van een Compostela moeten in ieder geval de laatste 100 respectievelijk 200 km twee stempels per dag worden getoond worden. Fietsers hoeven alleen maar hun stempels te laten zien.
Onlangs tekenden wij het voorlopig koopcontract voor een huis in Vézelay. Wij gaan onze pelgrimsherberg dus verkopen. Waarom dit besluit?
Wij voelen ons nog steeds enorm verbonden met het thema ‘pelgrimeren’. Ook omdat het zo’n prachtige metafoor is voor de reis van het leven. Naarmate wij ouder worden, beleven we sterker hoe belangrijk het is om de volgende levensfasen goed af te leggen: hoe kan onze reis van betekenis blijven, voor ons én voor anderen?
In Saint-Jean-Pied-de-Port hadden wij onze rugzakken symbolisch voor de herbergdeur gezet. Tien jaar later pakten we die op en trokken we naar onze huidige plek, in Le Chemin, 25 km ten zuiden van Vézelay. Als herbergiers waren we toe aan een nieuwe etappe én we wilden meer rust en ruimte voor onszelf. Het bleek een goede stap.
Nu beseffen we dat we lichter moeten gaan reizen. Het wordt tijd dat we minder de dagelijkse zorg voor pelgrims hebben en dat we meer genieten van de vrijheid om zelf spontaan iets te kunnen ondernemen. Bovendien willen we ons pelgrimswerk nog verdiepen en een derde mooie plek achterlaten.
We gaan in Vézelay geen pelgrims ontvangen, wel blijven we bijdragen aan het pelgrimeren, via eigen initiatieven en die van anderen. Vézelay is immers een pelgrimsplaats bij uitstek, al meer dan duizend jaar …
Het liefst verkopen we de herberg in Le Chemin zó dat het een pelgrimsherberg blijft. We maken er serieus werk van en nemen er de tijd voor. Het kan zo maar zijn dat we daar ook nog het hele seizoen 2025 draaien.
In Saint-Jean is het gelukt: vriend Joxelu ontvangt nog steeds pelgrims in de herberg die wij daar bouwden. Zoiets kan toch ook in Le Chemin?!
Heb je belangstelling voor overname van onze herberg? Schrijf ons via onderstaande knop.
Huberta Wiertsema en Arno Cuppen
De Werkgroep Hospitaleren geeft een cursus aan ieder die hospitalero in een pelgrimsherberg wil worden. Een driedaagse cursus analoog aan trainingen in onder andere Spanje, Frankrijk, Duitsland, Italië en Canada.
De Federación Española de Asociaciones de Amigos del Camino de Santiago heeft deze cursus voor de Nederlandstalige hospitaleros aanbevolen en gecertificeerd.
Voor wie?
Iedereen, die lid is van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob en die de ‘tocht’ naar Santiago de Compostela heeft gemaakt.
Wanneer?
Vrijdag 22 t/m zondag 24 november 2024.
Locatie
Nivonhuis Den Broam, Alsteedseweg 73, 7481RT Haaksbergen.
Kosten: € 120,00
Maximum aantal deelnemers: 16
Aanmelding: voor 5 september 2024. Alle aanmelders krijgen half september een bericht met de datum van definitieve inschrijving.
Programma
Onder andere de 24 uur van een hospitalero (taken, plichten, ruimte voor eigen invulling), rollenspel naar aanleiding van casussen uit de praktijk, informatie: wat wordt er van je verwacht in een Spaanse herberg, welke bagage heeft een hospitalero nodig, praktisch en spiritueel, ‘hoe kom je aan een herberg’, actieplan. De Werkgroep Aandacht en Spiritualiteit verzorgt een workshop over het onderwerp gastvrijheid.
Om dat enthousiasme door te zetten en nog meer te kunnen delen, hebben we een wandelweekend georganiseerd. We gaan in het weekend van 14 op 15 september twee dagen wandelen en kamperen. Daarnaast hebben we de tijd en ruimte om verhalen te delen, samen te eten en een workshop blarenplakken te volgen.
Alle details op een rijtje:
Datum: 14 op 15 september 2024
Locatie: Deil, 45 minuten lopen van station Geldermalsen, met parkeergelegenheid
Groep: maximaal 16 mensen
Leeftijd: 18 – 35 jaar
Kosten: € 35,00
Programma:
Zaterdag: aankomst en ontvangst rond 10 uur, tenten opbouwen, lunch, wandeling van +/- 13 km, BBQ, avondprogramma.
Zondag: afbouwen, ontbijten, wandeling met lunch van +/- 19 km, afscheid rond 17 uur.
Inschrijven kan via de onderstaande knop.
Mocht je meer informatie willen of vragen hebben, stuur dan een mailtje naar caminocafedenbosch@gmail.com.
Mochten de weersomstandigheden niet goed uitpakken, dan laten we dit uiterlijk de woensdag voor het weekend weten per mail. Het weekend is op eigen risico, allergieën kunnen via de inschrijflink aangegeven worden.
Hopelijk tot snel!
Liefs Fleur en Marts,
Namens de Regio Den Bosch
De werkgroep Aandacht & Spiritualiteit zoekt nieuwe workshopbegeleiders.
De Werkgroep Aandacht & Spiritualiteit wil de leden van het Nederlandse Genootschap van Sint Jacob een platform bieden om hun ervaringen en verhalen te delen. Naast het verzamelen en publiceren van inspirerende verhalen, bespiegelingen, columns en filmpjes verzorgen we ook workshops voor andere werkgroepen en bij landelijke en regionale bijeenkomsten.
Mogelijk heb je de afgelopen jaren al eens aan een van onze workshops deelgenomen. ‘Het camino-effect’ bijvoorbeeld, waarin deelnemers met aandacht voor elkaar verhalen uitwisselen, vaak rond een specifiek thema. Of ‘Pelgrimage door het labyrint – een reis door je leven’.
Deze workshops worden begeleid door enthousiaste leden van het genootschap die verspreid door het land woonachtig zijn. Op deze manier kunnen we alle regio’s bedienen. Een of twee keer per jaar komt het netwerk van workshopbegeleiders bij elkaar om te reflecteren en vooruit te kijken, nieuwe thema’s of aanvragen te bespreken en praktische afspraken te maken. De begeleiding gebeurt doorgaans in duo’s, in wisselende samenstelling. Hoeveel workshops je per jaar begeleidt is afhankelijk van je beschikbaarheid, het aantal aanvragen en je affiniteit met het thema. Reken op enkele keren per jaar.
Heb je ervaring in het begeleiden van workshops en lijkt het je leuk om dit vanuit de werkgroep spiritualiteit te doen? Meld je dan aan. Vooral als je in het Noorden van het land woont en/of bereid om te reizen (reiskosten worden vergoed).
Voor meer informatie: kijk op de website (via de knop).
Heb je nog vragen of wil je je interesse kenbaar maken? Stuur een mail.
Op 5 oktober 2024 vindt de eerste editie van Camini Haarlem plaats, georganiseerd door Stadsklooster Haarlem. De Camini is een pelgrimstocht van 1 dag, voor iedereen die het pelgrimeren wil herleven of eens wil proberen. Haarlem is al eeuwen een van de officiële startplaatsen van de camino naar Santiago de Compostela. Elk jaar vertrekken zo’n 250 wandelaars en fietsers vanaf de schelpen in de Hagestraat richting de Spaanse stad. Omdat dit niet voor iedereen is weggelegd, organiseert Stadsklooster Haarlem een kleine variant van de pelgrimstocht: Camini Haarlem.
Wandelen om stil te staan
Al eeuwenlang wordt wandelen gezien als dé manier om stil te staan en te bezinnen. Camini Haarlem nodigt je uit om dit te ervaren. Je kiest een route (14 km of 24 km) die is uitgezet vanaf het officiële startpunt van de camino in Haarlem. Onderweg kom je verschillende rituelen tegen die zijn geïnspireerd op de bekende camino naar Santiago. Op het eindpunt – de Doopsgezinde kerk in het centrum – wordt een vesper en een diner georganiseerd.
Initiatief van vier Haarlemse vrienden
‘Begin dit jaar werden we benaderd door vier Haarlemse vrienden die graag deze Camini wilden organiseren en op zoek waren naar partijen om mee samen te werken’, vertelt Judith van der Wildt van Stadsklooster Haarlem. ‘Een bijzonder verzoek, wat je niet elke dag krijgt – en na onze eerste ontmoeting waren wij er meteen zeker van: dit hoort bij Haarlem en bij Stadsklooster. Daarom hebben we het event omarmd en opgenomen in ons programma in samenwerking met Marije, Willemien, Quinten en Devin.’
Het camino-gevoel overbrengen
‘Het camino-gevoel is lastig uit te leggen. Het heeft te maken met verbinding, stil staan en terug naar de essentie’. En precies dit gevoel wilden de vrienden delen met anderen. Drie van hen liepen zelf ooit de camino naar Santiago de Compostela, een grote ervaring. Zij willen graag dit gevoel delen met iedereen, ook met mensen die niet meteen de hele pelgrimstocht kunnen doen. Camini Haarlem is voor iedereen die het pelgrimeren eens wil proberen of terug wil naar dat camino-gevoel.
Geïnspireerd door Camini Utrecht
De inspiratie voor deze Camini komt van een ander startpunt in Nederland: Utrecht. In 2023 werd daar al erg succesvol een eerste Camini georganiseerd door ViaJacobi en theatermaker Marjon Moed. Camini Utrecht vindt ook dit jaar plaats op 28 september in Utrecht, meer informatie hierover is te vinden via de organisatie ViaJacobi.
Camini Haarlem vindt plaats op zaterdag 5 oktober. Schrijf je nu in of kijk voor meer informatie via onderstaande knop.
(foto’s Jaap Kroon)
Ultreia is een uitgave van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Voor meer informatie en nieuws zie de website www.santiago.nl en de Facebookpagina, Nederlands Genootschap van Sint Jacob | Facebook, waar je ook tips en ervaringen kunt uitwisselen met andere pelgrims.
Redactie: Gabriël van de Luitgaarden (vervangt Louise de Bont)
Redactieadviseur: Nelleke Boel
Tegenlezers: Ellen Eumelen en Janine Verhaaf
Verzending: Han Lasance
Deadline/publicatiedatum: de Ultreia verschijnt rond de 20e van iedere maand. Wij zien je kopij in Word, maximaal 300 woorden, platte tekst zonder opmaak graag voor de 15e, bij voorkeur met een relevante foto/afbeelding (met bronvermelding) erbij. Wij gaan ervan uit dat wij deze foto dan vrij mogen gebruiken en zien je bijdrage graag tegemoet op ultreia@santiago.nl.
Let op: indien anders dan bovenstaand aangeleverd behouden wij ons het recht voor de kopij aan te passen!
Foto’s: voor deze Ultreia is gebruik gemaakt van foto’s van https://pixabay.com/
Algemene informatie: het mailadres ultreia@santiago.nl is uitsluitend bedoeld voor kopij! Wijzigingen in het lidmaatschap kun je zelf via je persoonlijke account op www.santiago.nl regelen. Voor vragen over de vereniging of anderszins kun je een mailtje sturen naar info@santiago.nl
Vertrouwenspersoon: het genootschap heeft een vertrouwenspersoon die je kunt benaderen bij problemen, conflicten of voor een vertrouwelijk gesprek. Voor nadere informatie: https://www.santiago.nl/vertrouwenspersoon/vertrouwenspersonen
Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob
Janskerkhof 28 a
3512 BN Utrecht
KvK nummer: 40447304
BTW nummer: NL 8039.95.635.B01
IBAN: NL41INGB0005151146
IBAN: NL41INGB0005151146
