Jacobalia in Haarlem: inleiding

Ter inleiding op de bijna 50 Jacobalia in Haarlem een kort overzicht van de geschiedenis.

1. Sint-Jacobskapel, Schotersingel 2, momenteel Het Dolhuys, Nationaal Museum voor de Psychiatrie.

Deze kapel is vóór 1319 buiten de stadsmuren van Haarlem gebouwd voor de opvang van pelgrims.

Voor meer informatie: item: voormalige Sint-Jacobskapel.

2. Sint-Jacobsgilde

Dit Gilde, dat nog steeds bestaat, is waarschijnlijk opgericht omstreeks 1400. Het bestond in ieder geval op het moment, dat het Sint-Jacobsgasthuis werd gesticht, wat blijkt uit het feit, dat met de broeders en zusters van het Sint-Jacobsgilde was afgesproken, dat zij het gasthuis zouden besturen.

Voor meer informatie: item: Sint-Jacobsgilde.

3. Sint-Jacobsgasthuis / Sint-Jacobs-Godshuis, Hagestraat 10, momenteel Rosenstock-HuessyHuis.

De oorsprong van het Sint-Jacobsgasthuis is een schenking, waarbij Lijsbeth, weduwe van Jan Bette Heinricxzoon, haar huis ter eere Gods en Sint Jacob vermaakt tot een gasthuis voor armen, met als voorwaarde dat het Sint- Jacobsgasthuis zal worden genoemd. Het Jacobsgilde voert het beheer.

Na de reformatie, in 1577, wordt het pand onteigend, het Gilde heeft er geen zeggenschap meer en de Gemeente neemt de exploitatie over. In 1698 sluit de Gemeente het huis, omdat de kosten te hoog oplopen. Het pand staat een aantal jaren leeg.

In 1715 geeft de Gemeente het huis terug aan de Roomschen met als opdracht in het vervolg voor de eigen armen te zorgen. De naam verandert van Sint Jacobs Gasthuis in het Sint-Jacobs-Godshuis.

Voor meer informatie: item: Sint-Jacobs-Godshuis.

4. De kapel in het Sint-Jacobsgodshuis, Hagestraat 10.

In 1854 is een eenvoudige kapel gebouwd, kort nadat de Franciscanessen van Roosendaal met de zorg van de bewoners (wezen en ouden van dagen) waren belast. In 1889 is deze kapel vernieuwd.

Voor meer informatie: item: Sint-Jacobskapel.

5. Sint-Jacob in de Hout, Zuiderhoutlaan 1.

Omdat de behuizing aan de Hagestraat in het geheel niet meer aan de eisen van de tijd voldeed, heeft het Regentencollege in 1958 besloten een nieuw bejaardenhuis te bouwen, dat in 1966 werd geopend.

In 1995 ontstond als gevolg van de een fusie de Stichting Sint-Jacob. Zowel het verzorgingshuis Sint Jacob in de Hout, als de partner waarmee gefuseerd werd, het verpleeghuis Boerhave werden in deze Stichtig ingebracht. Daarna volgden nog een aantal andere verzorgings- en verpleegtehuizen.

Voor meer informatie: items: Sint-Jacob in de Hout en Stichting Sint-Jacob.

6. Sint-Jacobs Godshuis na de oprichting van de Stichting St-Jacob, Emauslaan 2.

Het college van regenten van het Sint-Jacobs Godshuis bleef “verweesd” achter, zonder directie en medewerkers, zoals in het jaarverslag over 2009 wordt opgemerkt. Vanaf dat moment is het een onafhankelijke kerkelijke Stichting, die een aantal onafhankelijke stichtingen in het leven heeft geroepen voor uitvoerende taken.

Voor meer informatie: item: Sint-Jacobs Godshuis 2.

Onderstaande lijst met Jacobalia is als volgt opgesteld:

1. Voormalige Sint-Jacobskapel, gevolgd door daar aanwezige Jacobalia.
2. Sint Jacobsgilde, gevolgd door de Jacobalia van het Gilde.
3. Sint Jacobsgasthuis/-godshuis, gevolgd door daar aanwezige Jacobalia.
4. Sint Jacobskapel, gevolgd door daar aanwezige Jacobalia
5. Sint Jacob in de Hout, gevolgd door daar aanwezige Jacobalia
6. Sint Jacobs Godshuis (2), gevolgd door daar aanwezige Jacobalia.
7. Tenslotte nog een aantal andere Jacobalia in Haarlem.