Onze redactrice Louise is helaas geveld door een gebroken been en ik neem het daarom tijdelijk van haar over.
Een jaarwisseling is altijd een goed moment voor beschouwing en goede voornemens. Ik was in Denemarken bij mijn Deense medepelgrim en vriendin en wij bekeken de eerste toespraak van de nieuwe Deense Koning Frederik op oudjaarsavond. Heel Denemarken zat zoals altijd voor de TV en dit keer was het spannend. Zou zijn debuut goed gaan? Hij deed het prima, maar natuurlijk anders dan zijn moeder Margrethe de voorafgaande 51 jaar.
De Deense pelgrims vierden vorig jaar het 25-jarig bestaan van hun Foreningen af Danske Santiagopilgrimme. Voor ons Genootschap is 2026 het jaar waarin wij ons 40-jarig jubileum zullen vieren.
2025 belooft een bijzonder jaar te worden. Een nieuwe Amerikaanse president, gesteund door tech-miljardairs met extreme ideeën en plannen. Elon Musk bemoeit zich nu al met de politiek buiten de USA in Duitsland en het VK. Geen fact-checking meer op sociale media, maar dat stelde toch al weinig voor. De tijd zal het leren of de democratische wereld bestand zal zijn tegen de macht van bizar veel geld en tsunami’s van misinformatie.
Ons Genootschap gaat dit jaar gewoon vol goede moed door als gemeenschap van pelgrims die geloven in een betere wereld. Gesteund door veel vrijwilligers die ons Genootschap doen functioneren. In deze Ultreia weer wat vacatures voor nieuwe vrijwilligers. Onze regiocommissies kunnen overigens ook “vers bloed” goed gebruiken. Zie bijvoorbeeld het verslag van de regiodag Zuid-West. Interesse? Als goed begin van het nieuwe jaar kun je je licht opsteken bij de regiocommissie in jouw regio.
Ik wens jullie allemaal een goed jaar!
Gabriël van de Luitgaarden
Het aantal pelgrims dat als wandelmaatje een of meer honden meeneemt groeit.
Of het een goed idee is om met je hond op camino te gaan hangt van allerlei uiteenlopende factoren af. Die hebben te maken met je hond – karakter, conditie, voedingsgewoonten – maar ook met jezelf. Je neemt immers een maatje mee dat weliswaar het liefst overal met je mee gaat, maar dat er niet om heeft gevraagd om met een bontjas aan en op blote voeten uitdagingen aan te gaan zoals hitte, scherpe stenen en heet asfalt. Daar zul je rekening mee moeten houden. Veelal betekent dit dat je extra water moet meedragen, dat je een pauze moet nemen op een moment dat jij dat misschien nog niet nodig vindt maar je hond wel en dat het vaker ingewikkelder zal zijn om onderdak te vinden (als je niet wilt kamperen). Om maar eens een paar dingen te noemen. Ook moet je natuurlijk te allen tijde voorkomen dat je hond andere pelgrims tot last is. (En dan is ‘nee, hij doet niks hoor’ of nog erger ‘dat doet ie anders nooit’ absoluut niet genoeg.)
Aan de andere kant zou het jammer zijn als je je laat afschrikken door mensen die bijvoorbeeld, zonder jou of je hond te kennen, roepen dat het ‘dierenmishandeling’ is. Het tegenovergestelde blijkt wel uit de drukbeklante facebookpagina Jakobsweg mit Hund/Camino de Santiago con perro/St. James with dog.
De Spaanse Asociación Protectora de Animais do Camiño geeft zelfs een Credencial Canina uit en Turismo Canino Buen camino perregrino, een (spaanstalige) gids voor de Camino de Santiago (Francés) met hond.
Ook bij ons eigen Genootschap komen steeds vaker vragen binnen over pelgrimeren met een hond. Wat leidt tot de vraag: zou ook ons Genootschap via zijn media meer informatie moeten geven over pelgrimeren met een hond?
Francine van den Bergh
De Werkgroep Ledenbijeenkomsten van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob organiseert de halfjaarlijkse landelijke bijeenkomsten, waar gemiddeld 500 personen aan deelnemen. De werkgroep bestaat uit vijf leden die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de voorjaarsbijeenkomst en een ondersteunende rol hebben bij de organisatie van de regionale najaarsbijeenkomst.
In 2026 ontstaat een vacature in de werkgroep Ledenbijeenkomsten. Het gaat hierbij om een functie die de hele aanmeldingsprocedure bestrijkt; het verwerken van de aanmeldingen, het verzorgen van de communicatie en de verzendingen per post en e-mail.
Hoewel deze functie over het gehele jaar tijd vraagt, ligt de meeste werkdruk op de vijf weken voorafgaand aan iedere landelijke ledenbijeenkomst.
In verband met een goede inwerking van het nieuwe werkgroepslid willen we graag tijdig in contact komen met een lid van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob dat zich in deze omschrijving herkent. Na een kennismakingsronde zal de werkgroep de geschikte kandidaat ter benoeming voordragen aan het bestuur.
Voor nadere informatie over deze functie kun je contact opnemen met de bestuursvertegenwoordiger in de werkgroep Ledenbijeenkomsten, Nelleke Boel: 0621100666 of mail haar via onderstaande link.
Ondanks de stevige zuidwesterstorm en de regen waren er begin december jl. toch bijna 20 wandelaars present voor de regiodag in Vlissingen. Met de wind tegen ging de route langs de Schelde over de buitendijkse Groene Boulevard langs het landingsstrand ‘Uncle Beach’ en de Oranjemolen richting de 14e eeuwse St. Jacobskerk in het centrum van de stad.
De eerste stop was aan het eind van de St. Jacobsstraat waar tegen de kerk het in 2022 onthulde St. Jacobsmonument staat. De twee ontwerpers, Leon Riekwell en Hans Bommeljé, gaven een toelichting op de totstandkoming. Mede dankzij het in de haven van Vlissingen gevestigde bedrijf Finsa, dat haar hoofdkantoor heeft in Santiago de Compostela, kon het monument gerealiseerd worden.
Daarna werden we ontvangen in de kerk met een kop koffie en zorgde Otto van Leer voor een boeiende rondleiding in het schitterende gebouw. Het is niet bekend wanneer de kerk precies aan St. Jacob is gewijd. Maar als havenstad heeft Vlissingen ongetwijfeld een belangrijke rol gespeeld in de pelgrimsroute vanuit het noorden richting Santiago. Uiteraard was er gelegenheid om de pelgrimspas af te laten stempelen. De lunch werd genuttigd in het tegenover de kerk gelegen Gastrocafé met de passende naam Santiago.
Daarna stonden de meesten te trappelen om de wandeling te vervolgen. Bij het standbeeld van de Ruyter op de gelijknamige Boulevard voelden we dat de wind nog wat was aangetrokken en bleek het nodig om elkaar af en toe vast te houden om niet omver te worden geblazen. Na 2 km over de boulevards, waar we nog werden gezandstraald, werd het tijd om toch wat rustiger oorden op te zoeken. Kriskras door de stad liepen we naar de terminal van de veerdienst, waar onder het genot van een drankje nog een tijdje werd nagekletst.
Rens Klaasse
De spirituele en religieuze beeldtaal langs de pelgrimswegen naar Santiago
Raadselachtig, fascinerend en inspirerend tegelijkertijd!
Kunstwerken en hun beeldtaal langs de pelgrimswegen naar Santiago vertellen een verhaal. Een verhaal uit andere tijden, raadselachtig soms, waarvan de betekenis en gevoelswaarde niet altijd onmiddellijk duidelijk zijn, maar die ons toch aanspreken.
De Camino Academie houdt er komend voorjaar drie lezingen over. Ze gaan over onze fascinatie voor die middeleeuwse kerken en hun beeldtaal. Op de betekenis ervan toen, op het veranderd wereldbeeld sindsdien, op het tijdsgebonden karakter ervan én op de actualiteit van spiritualiteit en geloofsbeleving nu.
De eerste lezing is verkennend van aard.
De tweede en derde lezing thematiseren het onderwerp aan de hand van de beeldtaal van het timpaan van de basiliek Sainte Madeleine in Vezelay respectievelijk het timpaan van de kathedraal in Santiago. Voor bijna alle pelgrims zijn dat iconische kunstwerken.
De lezingen gaan vergezeld van een kort fragment van (of een verwijzing naar) een hedendaagse documentaire en/of van middeleeuwse muziek.
Programma
Woensdag 29 januari 2025
Een andere wereld
Over contextualiteit van religieuze kunst, architectuur en rituelen
Door Paul Post, emeritus hoogleraar rituele studies, Tilburg (zie foto)
Met een fragment uit de documentaire ‘Erfgenaam van een lege hemel’ van de hand van Hans Keller over Kees Fens, NPO, Uur van de Wolf, 2008.
Woensdag 12 februari 2025
De ogen kijken, het hart ziet
Beelden in Vézelay – inspiratie van de 12e naar de 21e eeuw
Door Anne Nies Keur, kunsthistorica (zie foto)
Met verwijzing naar de documentaire ‘De dans van de nieuwe Adam’. Maison du Visiteur in Vézelay, 2024.
Woensdag 26 februari 2025
De Pórtico de la Gloria in Santiago
Een timpaan in beeld en klank
Door Yvette de Groot, kunsthistorica
Met muziek uit de Codex Calixtinus (12e eeuw) en de Cantigas de Santa María (13e eeuw), vertolkt door Clara Oscura onder leiding van Helma Hartman.
De lezingen vinden plaats op woensdagavond van 19.00 tot 21.00 uur in Instituut Cervantes, Domplein 3, Utrecht.
Aanmelden en betalen via onderstaande button.
Kosten (i.v.m. zaalhuur, koffie/thee): per lezing € 12,50. Bij deelname aan alle lezingen: € 35,00.
Er zijn weer nieuwe afleveringen verschenen in Camino NL:
Camino NL is te beluisteren via de website van het Genootschap (zie button), Spotify, Apple podcasts en op camino.buzzsprout.com.
Ons Huishoudelijk Reglement schrijft voor dat de Financiële Commissie drie leden moet tellen. Op dit moment hebben we er twee, dus we zijn op zoek naar een nieuw lid.
Financiële achtergrond vereist
We zoeken vrijwilligers met een gedegen financiële achtergrond en (professionele) ervaring met het controleren van financiële administraties. Het zwaartepunt van de werkzaamheden ligt in de maanden februari en maart.
In die periode controleert de Financiële Commissie jaarlijks namens de leden de financiële administratie en de jaarrekening van de vereniging Nederlands Genootschap van Sint Jacob.
Heb je de nodige kennis en wil je ons Genootschap in deze functie ondersteunen, meld je aan! Stuur een e-mail aan Financiële Commissie (via de button).
Annemieke Smit en Jeroen Elfers zijn beide verknocht geraakt aan de Camino. Beiden hebben de tocht van Eleveld, een gehucht in Drenthe, naar Santiago gemaakt per fiets en onafhankelijk van elkaar. Dit was magisch. Tevens hebben ze stukken gelopen en in maart gaat Jeroen in Portugal een stuk lopen met zijn dochter van 21.
Ze ondervonden enorm veel plezier van de tochten, de ontmoetingen en hebben mooie herinneringen aan stempelplaatsen. Vaak mooie bijzondere plekken met een historie. De boerderij in Eleveld is de oudste van de totaal 9 boerderijen in het gehucht en is van 1869. Het plaatsje ligt vlak langs de route en de plaats Amen, beroemd vanwege het blues cafe de Amer. Nog 3 km verder ligt het herinnerings centrum Westerbork, eveneens een plek voor bezinning, zeker in deze tijd.
De meeste kinderen hebben ondertussen het ‘nest’ verlaten, dus overnachtingen zijn ook mogelijk indien vooraf besproken.
De brievenbus is een voormalige bijenkast, van het type dat je vaak tegenkomt tijdens de Camino. Vrees niet, de bijen zitten er niet meer in, maar wel een van de meest noordelijke pelgrims stempels is er in te vinden en een boekje om eventueel een boodschap achter te laten.
Een van onze leden, Annette Verberne (ik mag haar naam noemen), heeft afgelopen zomer ons een grote wens kenbaar gemaakt. Zij wil graag in 2025 de pelgrimstocht naar Santiago maken met een aangepaste elektrische driewielerfiets waar ook een tentje op gezet kan worden. Dit schetst al dat ze een handicap heeft na een verkeersongeval en een rechterbeenamputatie heeft waar ze overigens heel goed mee om kan gaan. Zij is zeer zelfstandig, heeft veel tegenslag gehad in haar leven, maar is altijd heel positief gebleven. Dit is in heel haar verhaal ook duidelijk te horen. Ze is door dit leven gevormd en laat niet de kaas van het brood eten en ze kan goed haar zegje doen. Ze is dankbaar voor wat ze nog wel kan en kijkt niet naar wat niet gaat. Ze traint veel met haar fiets. Voor de camino vanaf Saint-Jean-Pied-de-Port heeft ze enige praktische ondersteuning nodig van een buddy die voor haar mee kan fietsen, denken en regelen voor bijvoorbeeld verblijfplaatsen onderweg waar een douche of wasgelegenheid op de begane grond aanwezig moet zijn en waar een stoel in past. Zij stelt ons de vraag of wij met haar mee willen denken hoe het voor elkaar te krijgen dat er een buddy bereid zou zijn om dit met haar te ondernemen en haar grootste wens in vervulling kan laten gaan.
Een reactie kun je sturen via onderstaande link.
Netta Michilsen
Regiocommissie Rotterdam
Er zijn nog plaatsen vrij op de verschillende weekends zoals ze de komende weken op het programma staan. Je kunt je inschrijven door de betreffende weekends via onze website.
Bij alle weekenden is een of twee nachten logies, ontbijt, lunch en diner inbegrepen
Op-Weg-Zending, vertrekceremonie
Pelgrims die bij ons overnachten kunnen, als ze dat willen, een Op-Weg-Zending afspreken.
Dat is een vertrekceremonie speciaal voor die individuele pelgrim.
In het voorjaar van 2025, op de zaterdagen 29 maart en 5 april, ben je als startende pelgrim welkom voor een gezamenlijke Op-Weg-Zending.
Er is gelegenheid aan te sluiten bij een bijeenkomst om jezelf te bevestigen in de keuze een pelgrimstocht te starten naar Santiago de Compostela of naar Rome of een ander pelgrimspad, internationaal of regionaal.
Maar ook je te láten bevestigen.
Met een vertrekritueel ga je intenser beleven waar je, bewust of onbewust, aan gaat beginnen. Tussen alle haast, drukte en ruis in, een “pas-op-de-plaats” maken.
Een pelgrim overkomt het. Meerdere keren.
Verbindingen worden aangegaan met een grotere wereld, met de complete natuur.
Met kleine en grotere beweging in onszelf, tussen anderen in. Contact met eigen kleine en de grotere geest.
Een samenkomst waarbij je je extra bewust wordt van deze bijzondere tocht die je gaat afleggen. Het zal je goed doen andere maatgenoten nu al tegen te komen.
Pelgrimsherberg Kafarnaüm Vessem nodigt je uit voor dit bijzondere samenzijn. In een omgeving waar pelgrimssferen volop aanwezig zijn.
Bij de verzending van Ultreia 157 is een mooie foto van Maarten Hoek geplaatst. Helaas zonder hem te vermelden als bron. Hierbij met onze excuses alsnog deze vermelding.
Er circuleerden de laatste maanden berichten en geruchten over wijzigingen in de voorwaarden voor het verkrijgen van een Compostela in Santiago. Om duidelijkheid te krijgen ging Ivar, oprichter van een bekend internationaal pelgrimsforum en woonachtig in Santiago, langs bij het pelgrimsbureau. Een medewerker bevestigde daar de veranderingen.
De belangrijkste wijziging betreft de vereiste 100 kilometer die pelgrims moeten lopen. Waar voorheen deze 100 kilometer aaneengesloten vóór Santiago moest worden afgelegd, is deze regel nu versoepeld. Pelgrims moeten nog steeds in totaal 100 kilometer lopen én de laatste etappe naar Santiago te voet afleggen. De vereiste lengte van deze laatste etappe is niet gespecificeerd.
In de praktijk betekent dit dat pelgrims bijvoorbeeld in Burgos kunnen beginnen, daar 100 kilometer lopen, en vervolgens vanaf een punt dicht bij Santiago de laatste etappe kunnen voltooien. Deze wijziging zou kunnen leiden tot minder drukte vanaf het traditionele startpunt Sarria. Of men ook in Nederland 100 km kan lopen om vervolgens alleen de laatste etappe in Spanje te lopen, is niet bekend.
Opvallend is dat de Spaanse tekst op de website van het pelgrimsbureau lijkt te zijn aangepast en nu spreekt over “na 100 km te hebben gelopen langs een van de routes die als officieel zijn erkend door de kathedraal van Santiago”. Zie website van het Pelgrimsbureau. De Engelse versie spreekt nog over ‘de laatste 100 km voor Santiago’.
Er lijkt ook duidelijkheid gegeven te worden over het gebruik van elektrische fietsen: met een elektrische fiets komt men niet in aanmerking voor een Compostela.
Bekijk de video op YouTube die Ivar hierover maakte.
Ultreia is een uitgave van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Voor meer informatie en nieuws zie de website www.santiago.nl en de Facebookpagina Nederlands Genootschap van Sint Jacob | Facebook, waar je ook tips en ervaringen kunt uitwisselen met andere pelgrims.
Redactie: Gabriël van de Luitgaarden (tijdelijk)
Redactieadviseur: Nelleke Boel
Tegenlezers: Ellen Eumelen en Janine Verhaaf
Verzending: Han Lasance
Deadline/publicatiedatum: de Ultreia verschijnt rond de 20e van iedere maand. Wij zien je kopij in Word, maximaal 300 woorden, platte tekst zonder opmaak graag voor de 15e, bij voorkeur met een relevante foto/afbeelding (met bronvermelding) erbij. Wij gaan ervan uit dat wij deze foto dan vrij mogen gebruiken en zien je bijdrage graag tegemoet op ultreia@santiago.nl.
Let op: indien anders dan bovenstaand aangeleverd behouden wij ons het recht voor de kopij aan te passen!
Foto’s: voor deze Ultreia is gebruik gemaakt van foto’s van https://pixabay.com/
Algemene informatie: het mailadres ultreia@santiago.nl is uitsluitend bedoeld voor kopij! Wijzigingen in het lidmaatschap kun je zelf via je persoonlijke account op www.santiago.nl regelen. Voor vragen over de vereniging of anderszins kun je een mailtje sturen naar info@santiago.nl
Vertrouwenspersoon: het genootschap heeft een vertrouwenspersoon die je kunt benaderen indien er sprake is van ongewenst gedrag of voor een vertrouwelijk gesprek. Voor nadere informatie: https://www.santiago.nl/genootschap/vertrouwenspersonen/
Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob
Janskerkhof 28 a
3512 BN Utrecht
KvK nummer: 40447304
BTW nummer: NL 8039.95.635.B01
IBAN: NL41INGB0005151146
IBAN: NL41INGB0005151146
